Pollinators et al.

Pierwsze ludzkie osady zostały założone około 8 tysięcy lat temu, w okresie neolitu. Nawet jeśli tylko około 0,05% historii ludzkości upłynęło w obszarach miejskich, miasta znacząco zmieniły sposób użytkowania ziemi. Najsilniejsze zmiany w użytkowaniu ziemi zostały zarejestrowane po rewolucji przemysłowej. Te zmiany miały duży wpływ na różnorodność biologiczną – ekspansja urbanistyczna jest uważana za jedno z globalnych zagrożeń dla różnorodności biologicznej. Niemniej jednak, ochrona różnorodności biologicznej stanowi jedno z głównych wyzwań XXI wieku (Europejska Strategia Bioróżnorodności na rok 2030).

W ostatnich latach zapylacze, z uwagi na swoją niezastąpioną rolę w ekosystemach, znalazły się w centrum zainteresowania zarówno ogólnej opinii publicznej, jak i naukowców. 87% dzikich roślin na świecie jest zapylanych przez zwierzęta, a szacunkowo 70% gatunków uprawnych na świecie zależy od zapylania. Społeczności zapylaczy różnią się znacząco w całej Europie, ale we wszystkich krajach odnotowano już spadki liczebności zapylaczy. Zmiany w użytkowaniu ziemi są uważane za jedną z głównych przyczyn spadku liczebności zapylaczy, a urbanizacja jest kluczowym czynnikiem wpływającym na zmiany pokrycia terenu na całym świecie. Aby chronić zapylacze, konieczne jest skupienie się również na obszarach miejskich, które z jednej strony mogą stanowić zagrożenie dla zapylaczy, ale z drugiej strony mogą wspierać zapylaczy, nawet bardziej niż pola uprawne. W rzeczywistości siedliska miejskie mogą zawierać zaskakująco wiele gatunków zapylaczy. Jednak aby chronić zapylacze, nie wystarczy zwiększać liczbę terenów zielonych, jeśli nie są one ze sobą połączone. Dlatego konieczne jest ekologiczne łączenie miejskich terenów zielonych, aby uniknąć izolowanych populacji, które przyczyniają się do zmniejszenia liczby gatunków.

Społeczności i mobilność zapylaczy na terenach miejskich są kluczowe dla utrzymania zielonych i ekologicznie zrównoważonych miast poprzez usługi zapylania. W tym projekcie dążymy do zrozumienia, które zmienne krajobrazowe i lokalne środowiskowe wpływają na społeczności i mobilność dzikich zapylaczy (motyli, pszczół i bzygów) wzdłuż poboczy dróg w obszarach miejskich oraz jak łączność terenów zielonych wpływa na usługi zapylania. Społeczności, mobilność zapylaczy i usługi zapylania zmieniają się w Europie w zależności od zmiennych biotycznych i abiotycznych. Dlatego też ocenimy te aspekty w trzech obszarach miejskich w trzech krajach Europy, od północy po południe: w Uppsali (Szwecja), Poznaniu (Polska) i Turynie (Włochy). Ostatecznym celem projektu jest zdefiniowanie optymalnych działań zarządzających, które zwiększyłyby mobilność zapylaczy oraz zapylanie w całej Europie.

Projekt zostanie podzielony na 5 różnych zadań, cztery zadania badawcze (A-D) i jedno zadanie z zakresu popularyzacji (E): A) Badanie społeczności zapylaczy wzdłuż poboczy dróg; B) Ocena mobilności zapylaczy wzdłuż poboczy dróg, we współpracy ze Szwedzkim Uniwersytetem Nauk Rolniczych (SLU, Szwecja); C) Szacowanie transportu pyłku, we współpracy z Uniwersytetem w Mediolanie Bicocca (UniMIB, Włochy); D) Szacowanie zapylania wzdłuż gradientu łączności w obszarach miejskich poprzez eksperymenty wykluczające oraz przy użyciu wideo i nagrań akustycznych zapylaczy we współpracy z Uniwersytetem w Turynie (UniTO, Włochy); E) Działania popularyzacyjne (relacje medialne, działania z mieszkańcami wzdłuż poboczy dróg, wydarzenia publiczne oraz dokument końcowy dla decydentów).

Po raz pierwszy projekt ten oceni mobilność zapylaczy wzdłuż poboczy dróg oraz związane z tym usługi zapylania w obszarach miejskich. Projekt ten zwiększy zatem wiedzę na temat czynników biotycznych i abiotycznych wpływających na obecność i mobilność zapylaczy oraz związane z tym usługi zapylania. Po ustaleniu, które czynniki wpływają na obecność zapylaczy i funkcje ekologiczne przez nie świadczone, będzie można zaproponować zarządzanie poboczami dróg w obszarach miejskich w celu sprzyjania zapylaczom i zapylaniu. Biorąc pod uwagę, że społeczności zapylaczy zmieniają się w całej Europie, podobnie jak związane z nimi usługi zapylania, badania przeprowadzimy od północy po południe Europy. Wówczas możliwe będzie zaprojektowanie sugestii dotyczących zarządzania, ważnych w całej Europie.

Badania te są częścią projektu nr 2022/47/P/NZ8/01208 współfinansowanego przez Narodowe Centrum Nauki oraz Program Ramowy Unii Europejskiej w zakresie badań naukowych i innowacji Horyzont 2020 na podstawie umowy o dotację Marii Skłodowskiej-Curie nr 945339.